در پی تشدید تنش‌ها و حملات نظامی میان ایران و اسرائیل در هفته دوم ژوئن ۲۰۲۵، بازار جهانی نفت دچار نوسانات قابل‌توجه شد. تحلیل‌گران بین‌المللی هشدار داده‌اند که ادامه این بحران می‌تواند تبعات گسترده‌ای بر قیمت نفت، امنیت عرضه و وضعیت تورم جهانی داشته باشد.
افزایش فوری قیمت نفت
همزمان با انتشار خبر حملات متقابل میان ایران و اسرائیل، قیمت نفت خام برنت با افزایشی حدود ۷ درصد به سطح ۷۴.۸۲ دلار در هر بشکه رسید؛ این جهش روزانه قیمت، از زمان حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ بی‌سابقه بود. در بازارهای آمریکا نیز نفت خام وست تگزاس اینترمدیت (WTI) افزایش مشابهی را تجربه کرد.
تحلیل‌گران مؤسسه «جی‌پی مورگان» در گزارش ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ هشدار دادند که در صورت گسترش درگیری‌ها و اختلال در صادرات نفت خاورمیانه، قیمت‌ها می‌تواند به سطح ۱۲۰ دلار نیز برسد. [منبع]
نگرانی درباره عرضه و امنیت خطوط انتقال
تنگه هرمز که حدود یک‌سوم نفت حمل‌شده از طریق دریا را شامل می‌شود، نقش کلیدی در بازار جهانی نفت دارد. هرگونه تهدید به امنیت این مسیر استراتژیک، می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای عرضه نفت داشته باشد.
نیروهای دریایی آمریکا و متحدانش، طبق گزارش رویترز در حال افزایش حضور در این منطقه هستند تا جریان نفت را تضمین کنند. [گزارش رویترز]
از سوی دیگر، آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در بیانیه‌ای اعلام کرد که ذخایر استراتژیک کشورهای عضو در سطحی قرار دارد که در صورت وقوع اختلال، امکان جبران موقت عرضه وجود دارد. [منبع IEA]
ظرفیت جایگزین و واکنش بازار
ایالات متحده با تولید بالای نفت شیل نقش مهمی در متعادل‌سازی بازار ایفا کرده است. تولیدکنندگان آمریکایی تاکنون توانسته‌اند نوسانات عرضه از سوی خاورمیانه را جبران کنند. همچنین کشورهای اوپک‌پلاس اعلام کرده‌اند در صورت کاهش صادرات ایران، ممکن است ظرفیت مازاد خود را به بازار تزریق کنند. [بلومبرگ]
تحلیل‌گران مؤسسه «Energy Aspects» تأکید کرده‌اند که بازار جهانی توانایی پاسخگویی به محدودیت‌های صادرات نفت ایران را دارد، اما درگیری‌های طولانی‌مدت می‌تواند تعادل عرضه و تقاضا را مختل کند. [منبع]
تأثیر بر اقتصاد جهانی
افزایش قیمت نفت می‌تواند باعث افزایش نرخ تورم در بسیاری از اقتصادهای بزرگ شود. فدرال رزرو آمریکا اعلام کرده که تصمیمات سیاست پولی خود را عمدتاً بر اساس شاخص‌های اصلی تورم و بازار کار اتخاذ می‌کند، اما در صورت ادامه روند افزایشی قیمت انرژی، برنامه‌های کاهش نرخ بهره ممکن است دچار تغییر شود. [CNBC]
برخی کارشناسان نسبت به احتمال وقوع یک «شوک نفتی تورم‌زا» (Stagflationary Shock) هشدار داده‌اند که در صورت ادامه‌دار شدن درگیری‌ها، رشد اقتصادی جهانی را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
جمع‌بندی
درگیری نظامی میان ایران و اسرائیل یکی از مهم‌ترین عوامل نوسان بازار انرژی جهانی در سال ۲۰۲۵ است. هرچند ظرفیت‌هایی برای کنترل بازار وجود دارد، گسترش تنش‌ها می‌تواند باعث افزایش بیشتر قیمت‌ها و برهم خوردن تعادل بازار نفت شود. پیامدهای این وضعیت نه تنها بر حوزه انرژی، بلکه بر کل اقتصاد جهانی تأثیرگذار خواهد بود.
